Masło shea - właściwości i zastosowanie w kosmetyce

Masło shea znane również jako masło karité to olej roślinny pozyskiwany z orzechów drzewa o nazwie Masłosz Parka (łac. Vitellaria paradoxa, ang. shea tree) i dzięki swoim właściwością jest często stosowanym składnikiem w kosmetykach z naturalnym składem. Ten naturalny składnik jest ceniony za swoje wyjątkowe właściwości regenerujące, nawilżające i ochronne, co czyni go popularnym wyborem w przemyśle kosmetycznym i nie tylko.

Masło karité ze względu na swoje właściwości jest wykorzystywane również w kuchni jako substytut masła lub oleju, a także w przemyśle farmaceutycznym w produkcji maści, kremów leczniczych i innych produktów wspomagających regenerację skóry.

Warto podkreślić, że jego pozyskiwanie i produkcja mają głęboki wpływ na gospodarkę lokalnych społeczności w Afryce, przyczyniając się do rozwoju handlu i standardu życia miejscowej społeczności. Jest to ważne źródło dochodu dla wielu rodzin, zwłaszcza dla kobiet, które tradycyjnie zajmują się zbieraniem orzechów i produkcją masła. Handel masłem shea wspiera nie tylko lokalne gospodarki, ale także promuje zrównoważony rozwój i ochronę drzew masłosza, które są cenne dla środowiska i lokalnej bioróżnorodności. Cenione przez lokalnych mieszkańców drzewo bywa nazywane również drzewem życia.

Naturalne masło shea to niezwykły składnik, który łączy w sobie bogactwo tradycji, wszechstronność zastosowań i niesamowite korzyści dla skóry i włosów. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, jakie właściwości ma masło shea, jak jest wytwarzane i jakie ma zastosowanie w kosmetyce. 

Pozyskiwanie i produkcja masła shea

Masło shea cenione na całym świecie, pochodzi z nasion drzewa masłosz Parka, którego naturalnym obszarem występowania są rozległe obszary Afryki Zachodniej i Afryki Centralnej. Nazwa drzewa pochodzi od szwedzkiego podróżnika i badacza kontynentu Afrykańskiego Mungo Parka. Drzewa te występują głównie w państwach takich jak Wybrzeże Kości Słoniowej, Nigeria, Etiopia, Burkina Faso, Ghana, Mali i podobnie jak w przypadku drzewa arganowego, do dziś trudność stanowi uprawa masłosza poza jego naturalnym habitatem. 

Drzewo osiąga ponad 15 metrów wysokości, pierwsze owocowanie przechodzi dopiero po kilkunastu latach wzrostu, a niektóre osobniki dożywają nawet 200 lat. Masłosz w toku ewolucji przystosował się do surowego afrykańskiego klimatu i wykształcił niezwykłe mechanizmy przystosowawcze, które pozwoliły mu przetrwać i kwitnąć w tych trudnych warunkach.

Jego głęboko sięgające korzenie pozwalają na efektywne pozyskiwanie wody nawet w okresach długotrwałej suszy, podczas gdy woskowata powierzchnia liści minimalizuje utratę wody przez transpirację, zapewniając optymalne wykorzystanie zgromadzonych zapasów.

Owoc masłosza, z którego pozyskiwane jest masło shea, przypomina kształtem małą śliwkę i zawiera nasiono bogate w tłuszcz, z którego wytwarza się masło.

Proces produkcji masła karite

Pozyskiwanie masła shea rozpoczyna się od zebrania dojrzałych owoców masłosza, które naturalnie opadają na ziemię. Zebrane owoce są następnie gotowane i suszone na słońcu, co ułatwia oddzielenie nasion od miąższu. Nasiona są kolejno łuskane, aby uzyskać dostęp do bogatego w tłuszcz jądra.

Produkcja masła shea jest procesem wymagającym znacznej ilości pracy. Jądra są miażdżone w moździerzach na pastę, następnie tłuszcz jest gotowany, aby oddzielić masło od pozostałych składników. Oczyszczony tłuszcz jest schładzany, co pozwala mu stwardnieć i przyjąć formę stałą, tworząc gotowe masło shea.

Ten proces może różnić się w zależności od lokalnych tradycji i wykorzystanych technologii. Czasami jądra są wielokrotnie mielone na różne frakcję, a następnie prażone co może dodać dodatkowego aromatu. W wielu wspólnotach w Afryce produkcja masła shea nadal odbywa się za sprawą ręcznej pracy kobiet, co sprawia, że jest produktem bardzo cenionym za swoje naturalne i tradycyjne pochodzenie.

Masło shea nierafinowane czy rafinowane

Podczas poszukiwania naturalnych składników kosmetycznych, często natrafiamy na dylemat: wybrać produkt rafinowany czy nierafinowany? Masło shea nie jest tutaj wyjątkiem. Aby dokonać świadomego wyboru, warto zrozumieć różnice między masłem shea rafinowanym a nierafinowanym oraz poznać ich unikalne właściwości.

Rafinowane masło shea

Masło shea rafinowane przechodzi proces oczyszczania, który ma na celu usunięcie jego naturalnego koloru i zneutralizowanie zapachu. W tym procesie często używa się wysokiej temperatury i może towarzyszyć mu dodawanie innych chemicznych substancji. Chociaż proces rafinacji może uczynić masło shea bardziej przystępnym dla osób wrażliwych na jego naturalny zapach lub kolor, to może to również oznaczać usunięcie niektórych z jego składników odżywczych. Wynikiem jest produkt o czystej postaci, jaśniejszym kolorze, delikatniejszym zapachu i nieco zmienionych właściwościach.

Produkt staje się bardziej jednolity i akceptowalny dla szerszego grona konsumentów, rafinacja dodatkowo może wpłynąć na konsystencję i stabilność masła oraz jego termin ważności. Po rafinacji produkt jest niemal pozbawiony nieczystości oraz potencjalnych alergenów co jest szczególnie ważne dla alergików, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowania. Rafinacja zatem pozwala uzyskać surowiec kosmetyczny dostosowany do konkretnych wymogów rynkowych preferowanych przez producentów kosmetyków i konsumentów. Czyste masło shea sprawdzi się idealnie w przypadku, gdy producentowi kosmetyków zależy na zachowaniu zawsze takiego samego składu i ujednoliconej jakości produktu w każdej dostawie, jaką otrzyma. 

Nierafinowane masło shea

Nierafinowane masło shea, znane również jako surowe masło shea przechodzi minimalną obróbkę, zachowując swój naturalny kolor, zapach oraz wszystkie odżywcze składniki, za które masło shea jest tak cenione.

Jego smak, konsystencja i wygląd pozostają niemalże niezmienione, zachowując swój pierwotny, naturalny charakter. Masło shea w formie nierafinowanej posiada charakterystyczny, orzechowy zapach i kolor oraz zachowuje wszystkie naturalne witaminy, minerały i inne składniki odżywcze, które mogą zostać usunięte w procesie rafinacji.

Dodatkowo zakup nierafinowanego masła shea często bezpośrednio wspiera lokalne społeczności w Afryce, które zajmują się tradycyjnymi metodami jego produkcji.

Które masło shea wybrać?

Wybór między masłem shea rafinowanym a nierafinowanym zależy od osobistych preferencji oraz od tego, jak produkt będzie używany. Jeśli priorytetem jest uzyskanie maksymalnych korzyści odżywczych, nierafinowane masło shea zdaje się najlepszym wyborem. Z kolei masło rafinowane może być preferowane w produktach, gdzie ważna jest konsystencja, barwa i zapach, np. w bardziej złożonych formułach kosmetycznych. W przypadku, gdy podczas używania nierafinowanego masła shea doszło do reakcji alergicznej, warto następnym razem spróbować wersji rafinowanej. 

Składniki odżywcze masła shea

Masło shea jest skarbnicą składników odżywczych, które czynią je tak cennym w pielęgnacji skóry i włosów. Zrozumienie, co dokładnie zawiera masło shea, pozwala docenić jego wszechstronne zastosowanie w kosmetykach.

Główne składniki masła shea odpowiadające za jego właściwości:

• Witamina A - Znana z właściwości przeciwstarzeniowych, witamina A pomaga w odnowie komórek skóry twarzy, co działa przeciwzmarszczkowo i poprawia ogólny wygląd skóry.
• Witamina E - Silny przeciwutleniacz, który pomaga w ochronie skóry przed szkodliwym działaniem wolnych rodników oraz promieniowaniem UV. Witamina E wspomaga również naturalną barierę ochronną skóry, utrzymując jej nawilżenie i zdrowy wygląd.
• Kwas oleinowy (Omega-9) - sprawia, że masło shea jest doskonałym środkiem nawilżającym, łatwo wchłanianym przez skórę i niepozostawiającym tłustego filmu.
• Kwas stearynowy - pomaga w utrzymaniu skóry miękkiej i gładkiej, stabilizuje konsystencję produktów kosmetycznych i działa jako środek emulgujący.
• Kwas linolowy (Omega-6) - niezbędny kwas tłuszczowy, który odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu bariery skórnej, ma właściwości kojące, przeciwzapalne, łagodzące i regulujące produkcję sebum
• Fitosterole - to składniki, które mogą pomagać w łagodzeniu stanów zapalnych i zaczerwienień skóry, a także wspierają produkcję kolagenu, co przekłada się na młodszy wygląd skóry.
• Alantoina - masło shea zawiera również alantoine, która wspomaga procesy regeneracyjne skóry, łagodzi podrażnienia i przyspiesza gojenie. 

Bogactwo składników odżywczych sprawia, że masło shea jest jednym z najbardziej wszechstronnych i cenionych składników w kosmetyce naturalnej. Jego zdolność do nawilżania, regenerowania, a także ochrony skóry przed czynnikami zewnętrznymi, czyni masło shea niezastąpionym składnikiem w pielęgnacji skóry i włosów.

Właściwości masła shea

• Nawilżenie - Masło shea jest znakomitym emolientem, co oznacza, że doskonale nawilża, natłuszcza i zmiękcza skórę. Dzięki wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych łatwo wnika w skórę, dostarczając głębokiego nawilżenia i pozostawiając ją gładką i miękką na długo.
• Regeneracja - Bogactwo witamin A i E sprawia, że regularne stosowanie masła shea doskonale wspomaga regenerację skóry. Pomaga w naprawie uszkodzonych komórek skóry i przyspiesza gojenie drobnych ran, zadrapań czy poparzeń słonecznych.
• Ochrona - Masło shea ma właściwości ochronne, tworzy na powierzchni skóry delikatną barierę, która pomaga zatrzymać wilgoć w skórze i chroni ją przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi takimi jak wiatr, zimno i zanieczyszczenia.
• Działanie przeciwzapalne - Zawarte w maśle shea składniki, takie jak fitosterole i kwasy tłuszczowe, mają właściwości przeciwzapalne. Pomagają one łagodzić stany zapalne skóry, takie jak egzema, łuszczyca czy trądzik.
• Pielęgnacja włosów - Masło shea posiada właściwości wspierające kondycję włosów. Pomaga w nawilżeniu suchych, zniszczonych końcówek, nadaje włosom połysk i ułatwia rozczesywanie. 

Kosmetyki z masłem shea

W przemyśle kosmetycznym masło shea znajduje zastosowanie w szerokiej gamie produktów, od kremów nawilżających, przez balsamy do pielęgnacji ciała, aż po kosmetyki przeciwstarzeniowe. Dzięki swoim właściwościom odżywczym i zdolności do poprawy elastyczności skóry jest składnikiem, który może znacząco przyczynić się do spowolnienia procesu starzenia, zmniejszając widoczność drobnych linii i zmarszczek.

Dla skóry wrażliwej i suchej, masło shea jest nieocenione, zapewniając głębokie nawilżenie i łagodząc uczucie ściągnięcia, co sprawia, że skóra staje się miękka i elastyczna.

W przypadku skóry podrażnionej, swędzącej i zaczerwienionej, masło shea działa kojąco i regenerująco. Jego właściwości przeciwzapalne pomagają zmniejszyć zaczerwienienie i dyskomfort, przynosząc ulgę podrażnionej skórze. Jest to zatem idealny składnik w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry problematycznej, pomagając przywrócić jej zdrowy wygląd.

Nie bez powodu masło z afrykańskiego drzewa masłosz Parka jest często wybieranym składnikiem przez twórców kosmetyków DIY, którzy szukają naturalnych, skutecznych i bezpiecznych dodatków do tworzenia domowych kosmetyków. Jego wszechstronność i łagodność powodują, że sprawdza się jako dodatek zarówno w gotowych, jak i domowych przepisach na maseczki, balsamy czy kremy do twarzy, dostarczając skórze kompleksowej opieki. Tak więc niezależnie od tego, czy preferujesz gotowe produkty, czy jesteś entuzjastą kosmetyków robionych w domu, masło shea to składnik, który zasługuje na stałe miejsce w Twojej pielęgnacyjnej rutynie, obiecując efekty, które zobaczysz i poczujesz na własnej skórze.

Własne kosmetyki z dodatkiem masła w czystej postaci łatwo się rozsmarowują po chwilowym rozgrzaniu w dłoniach i warto je stosować jako kosmetyki do ciała, pielęgnacji twarzy lub krem pod oczy.

Zastosowanie masła shea w kosmetykach do włosów

Masło shea ze względu na swoje wyjątkowe właściwości nawilżające i odżywcze można również znaleźć w kosmetykach do pielęgnacji włosów i jest szczególnie lubiane przez tych, którzy preferują kosmetyki z naturalnym składem. Zawarte w nim kwasy tłuszczowe i witaminy intensywnie odżywiają włosy i skórę głowy, przywracając im zdrowy wygląd i witalność. 

Masło shea jest używane w różnego rodzaju kosmetykach do włosów, w tym w maskach, odżywkach, kremach do stylizacji czy balsamach bez spłukiwania, oferując kompleksową pielęgnację. Działa ochronnie na łuskę włosa, zapobiegając jej otwieraniu się, co prowadzi do zachowania większej gładkości i połysku włosów. Dzięki swoim właściwościom zmiękczającym i nawilżającym, masło shea jest doskonałym środkiem do walki z suchością i kruchością włosów, zapewniając im zdrowy wygląd i ułatwiając rozczesywanie.

Kosmetyki z zawartością masła karite chronią przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, zanieczyszczenia czy ekstremalne temperatury, stanowiąc barierę ochronną. W trakcie stylizacji masło shea może zabezpieczać włosy przed wysoką temperaturą urządzeń do stylizacji, minimalizując ryzyko uszkodzenia.

Ponadto, masło shea na włosy chroni przed utratą wilgoci, zapewniając nawilżenie i odżywienie, co sprzyja dla osób zmagających się z suchą skórą głowy, łupieżem czy podrażnieniami.